Spisz się, bo liczysz się dla Polski!
1 kwietnia rozpocznie się największe i najważniejsze
badanie polskiej statystyki publicznej, czyli Narodowy Spis Powszechny Ludności
i Mieszkań. Podczas spisu dowiemy się m.in. ilu nas jest, jacy jesteśmy i w
jakich warunkach mieszkamy. Dane spisowe mają ogromne znaczenie dla przyszłości
naszego kraju, województwa i gminy, dlatego tak ważne jest, żeby spisał się
każdy z nas.
Spisy powszechne są przeprowadzane na całym świecie,
a ich rola jest nie do przecenienia. Właśnie dzięki spisom władze państwowe,
regionalne i lokalne mają dostęp do informacji i danych niezbędnych do
podejmowania działań na rzecz społeczeństwa. Spisy ludności mają długą tradycję
– w Polsce tego rodzaju przedsięwzięcia są realizowane od ponad 200 lat!
Uczcij 100-lecie
pierwszego spisu Niepodległej!
Pierwszym badaniem na ziemiach polskich, które
przypominało współczesny spis powszechny, była „Lustracja dymów i podanie
ludności” przeprowadzona w 1789 r. na podstawie decyzji Sejmu Czteroletniego.
Jak można domyślić się z nazwy, liczono wtedy mieszkańców i „dymy”, czyli domy
wyposażone w komin.
Pierwszy w pełni tego słowa znaczeniu spis powszechny ludności odbył się w Polsce już po odzyskaniu niepodległości. Dla odradzającej się Rzeczpospolitej przeprowadzenie spisu było jednym z priorytetów, ale ze względu na niezwykle trudną sytuację młodego państwa udało się go zorganizować dopiero w 1921 roku.
„Pierwszy Powszechny Spis Ludności” pokazał, że
odrodzoną Rzeczpospolitą zamieszkiwało 25,7 mln osób. Etniczni Polacy stanowili
niecałe 70% ludności, najliczebniejszą mniejszością narodową byli Ukraińcy
(15%).
Tegoroczny Narodowy Spis Powszechny Ludności i
Mieszkań odbędzie się zatem równo w stulecie pierwszego spisu powszechnego
odrodzonej Polski.
Spisać musi się
KAŻDY!
Zgodnie z ustawą o narodowym spisie powszechnym
ludności i mieszkań w 2021 r. obowiązkowi spisowemu podlegają:
· Polacy mieszkający w Polsce mający miejsce zamieszkania (rozumiane jako
miejsce zameldowania stałego lub czasowego, bądź jako miejsce zamieszkania
stałe lub czasowe) w mieszkaniach, zamieszkanych pomieszczeniach
niebędących mieszkaniami lub obiektach zbiorowego zakwaterowania,
· cudzoziemcy mieszkający w Polsce na stałe oraz przebywający w Polsce
czasowo (bez względu na to czy są zameldowani, czy nie) w mieszkaniach,
zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami lub obiektach zbiorowego
zakwaterowania,
· Polacy, którzy przebywają czasowo za granicą (bez względu na okres przebywania),
którzy nie wymeldowali się z pobytu stałego w Polsce w związku z wyjazdem na
stałe za granicę,
· osoby bezdomne bez dachu nad głową – obywatele polscy i cudzoziemcy,
· mieszkania, budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania oraz zamieszkane
pomieszczenia niebędące mieszkaniami.
W przypadku osób niepełnoletnich spisu w ich imieniu
dokonują rodzice lub prawni opiekunowie.
Dlaczego spis
jest tak ważny?
Inicjatywy spisowe podejmowane przez Sejm
Czteroletni, jak i w momencie odradzania niepodległej Polski, wynikały z
przeświadczenia, że wiedza o ludności, jej strukturze i zróżnicowaniu, jest
niezbędna dla sprawnego zarządzania państwem. Dziś jest podobnie – prowadzenie
jakichkolwiek skutecznych działań w przestrzeni publicznej wymaga wiedzy i
danych statystycznych.
Spisy powszechne odbywają się w Polsce co 10 lat. Na
tyle często, by dane spisowe były aktualne, ale jednocześnie możliwie rzadko,
by minimalizować koszty i ograniczać konieczność angażowania czasu i uwagi
mieszkańców .
Dane zebrane podczas Narodowego Spisu Powszechnego
Ludności i Mieszkań 2021 będą służyć do planowania i podejmowania działań we
wszystkich najważniejszych dla kraju sferach: w polityce rodzinnej,
mieszkaniowej, edukacyjnej, zdrowotnej a nawet transportowej.
Przykład? W trakcie spisu powszechnego będziemy
proszeni o podanie miejsca zamieszkania oraz lokalizację miejsca pracy. Dzięki
temu statystycy sprawdzą, jak wyglądają dojazdy do pracy na poziomie kraju,
województwa, a nawet gminy. To z kolei pozwoli władzom lokalnym poznać potrzeby
transportowe mieszkańców i organizować połączenia w regionie.
Dzięki Narodowemu Spisowi Powszechnemu poznamy
dokładnie przede wszystkim sytuację demograficzną polskiego społeczeństwa i
naszej gminy, a także przyjrzymy się najważniejszym wyzwaniom związanym z tym
tematem: z jednej strony urodzeniom i dzietności, z drugiej zaś coraz
intensywniejszemu starzeniu się naszego społeczeństwa. Spis to również jedyne
badanie dające pełny obraz poziomu wykształcenia wszystkich mieszkańców,
niepełnosprawności, wyznania czy narodowości.
Najlepiej przez
Internet – w domu lub w Urzędzie
Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021
będzie pierwszym w historii polskich spisów ludności, w którym PODSTAWOWĄ I
OBOWIĄZKOWĄ metodą będzie samospis internetowy. W ten sposób statystyka
publiczna wychodzi naprzeciw społecznym oczekiwaniom dotyczącym możliwości
elektronicznego załatwiania spraw urzędowych.
Dzięki aplikacji spisowej można się spisać wygodnie
i bezpiecznie w domu o dowolnej porze dnia, a nawet nocy. Aplikacja spisowa
będzie dostępna na stronie internetowej: https://spis.gov.pl/ od 1 kwietnia do końca
spisu.
Osoby, które nie mają w domu komputera i Internetu,
powinny zgłosić się do Urzędu Gminy/Miasta. W każdej gminie w Polsce będzie
funkcjonować miejsce do samospisu internetowego, będzie też można liczyć na
wsparcie wyznaczonego pracownika Urzędu. Ze względu na ograniczenia
epidemiczne, warto wcześniej zadzwonić do Urzędu Gminy/Miasta i zapytać o
możliwość spisania się.
Rachmistrz
osobiście lub telefonicznie
Z osobami, które nie spiszą się przez Internet
skontaktuje się rachmistrz spisowy. W sumie na terenie województwa
mazowieckiego będzie ich 2,5 tys., z czego 750 w Warszawie. Osoby będące
rachmistrzami przeszły specjalne szkolenie zakończone egzaminem. Musiały też
złożyć przysięgę zachowania tajemnicy statystycznej – nie wolno im pod żadnym
pozorem ujawniać i przekazywać informacji uzyskanych podczas wywiadów
spisowych.
Praca rachmistrzów spisowych będzie się odbywać na dwa
sposoby: poprzez wywiad bezpośredni i telefoniczny. Forma prowadzonych wywiadów
będzie zależeć od sytuacji epidemicznej oraz preferencji rachmistrzów.
W razie wątpliwości co do tożsamości rachmistrza
warto skontaktować się z infolinią spisową pod numerem 22 279 99 99 (dostępna
od 15 marca).
WAŻNE! Jeśli zgłosi się do nas lub zadzwoni
rachmistrz spisowy, musimy się zgodzić na rozmowę i nie możemy już poprosić o
możliwość samodzielnego spisania się przez Internet. Dlatego warto jak
najszybciej skorzystać z aplikacji spisowej i wypełnić obowiązek spisowy w
dogodnym dla siebie momencie.
Nie będzie
sprawdzany majątek ani telewizory
W trakcie spisu powszechnego nie będą zbierane ŻADNE
informacje dotyczące majątku, oszczędności czy posiadanych kosztowności. Również
w części formularza dotyczącej zasobów mieszkaniowych NIE BĘDZIE pytań o
wartość nieruchomości.
Rachmistrz może zadawać pytania WYŁĄCZNIE zawarte w
formularzu spisowym. Nie ma zatem np. prawa sprawdzać, czy mamy w domu
odbiornik radiowy lub telewizyjny i czy opłacamy za niego abonament.
Jeśli ktoś mimo wszystko ma jakieś wątpliwości i
woli mieć samodzielną kontrolę nad treścią odpowiedzi w formularzu spisowym,
powinien wybrać aplikację spisową i jak najszybciej ją wypełnić.
Mieszkańców województwa mazowieckiego zachęcamy do
śledzenia strony internetowej Urzędu Statystycznego w Warszawie – będą na nich
czekać ciekawe konkursy z atrakcyjnymi nagrodami do wygrania!
Więcej informacji znajduje się na stronie https://spis.gov.pl.